Republika:
Nowe Sytuacje

Stanisław Gruszczyński, 20.2.2013

Republika narodziła się w momencie punkowo-nowofalowego przesilenia. Świat długich włosów i jeszcze dłuższych suit odchodził do historii. Środki wyrazu ulegały redukcji, i te dźwiękowe i te graficzne. Gdy Ciechowski trafił na fakturę w czarno-białych pasy uznał, że "to jest to". Na tej dychotomii oparty został cały wizerunek zespołu. Chłodny, wyraźny, pozbawiony ozdobników i półcieni. Czarne i białe - jasny podział, wyraźna granica, sprowadzenie kompozycji do najprostszych elementów, by jeszcze bardziej zwiększyć moc komunikatu.

Polski Epstein

Republika była pierwszym i chyba jedynym polskim zespołem o kompletnym, konsekwentnie budowanym wizerunku. Spora w tym zasługa Adrzeja Ludewa - menedżera grupy w pierwszym okresie działalności. To on w szmaciaku wypatrzył krawat w pasy, to on stworzył logotyp (złożony z czcionki ochrzczonej Republikarycą) i zaprojektował ikoniczną okładkę w biało-czarną flagę. Jak stwierdził w jednym z wywiadów Zbigniew Krzywański - Ludew chciał zostać polskim Brianem Epsteinem... i zdołał to zrobić. Ze skromnych chłopaków stworzył gwiazdy, z zespołu muzycznego zjawisko kulturowe o ogromnym zasięgu. Stosował w tym celu nowatorskie chwyty, takie jak dystrybucja gadżetów (btw. warto zwrócić to uwagę, że logotyp Republiki to "registrated trademark"). Zadbał o image grupy na scenie i poza nią. Chciał stworzyć zespół o wizerunku ostrym i eleganckim jak klasyczne zestawienie czerni z bielą.

Mania

Na efekty tej pracy nie trzeba było długo czekać. Pojawiły się równie kontrastowe grupy zwolenników i przeciwników zespołu, emocje polaryzowały się. Kontrowersja rodzi popularność, ta nową kontrowersję. Mimo braku jakiejkolwiek promocji poza trójkową anteną, debiutanckiego krążka sprzedało się 260.000 egzemplarzy. I to przy niebotycznej jak na tamte czasy cenie 700 zł (1/10 średniej pensji, za tę kwotę można było nabyć pięć innych płyt). Ponoć drukarnia nie nadążyła za tłocznią i sprzedawano płyty bez okładki, za to z talonem uprawniającym do otrzymania jej w późniejszym terminie.

Biały i czarny kolor wkroczyły w rzeczywistość bardziej, niż można by oczekiwać i bardziej, niż powinny. Barwy te legły u podstaw subkulturowych konfliktów, pojawiały się coraz częściej w pozamuzycznym kontekście. Republika została wciągnięta w grę, w której nie chciała brać udziału. Ale chociaż na oprawie Nieustannego Tanga faktura ulega erozji, ustępując czystej bieli, to pasy miały pozostać symbolem zespołu aż do końca.

Źródła:

• A. Stach, Gwiazdy, Komety & Czad. Republika, wydaw. Litera, Warszawa, 1996
• J. Cieślak, Zbliżenie: Grzegorz Ciechowski, "Rzeczpospolita" Nr 201, 1997
• Nowe sytuacje czarno na białym
• Kotastrefa. Znowu o obrazkach 2

Komentarze

kudlatesluchanie.wordpress.com: super artykuł, mam ten album - pierwsze wydanie